Poprzedni temat «» NastÄ™pny temat
Polowanie na czarownice:ukryta wojna Afryki z kobietami
Autor Wiadomość
Trina 


Dołączyła: 14 Lip 2009
Posty: 1029
SkÄ…d: Wielkopolska
WysÅ‚any: 2011-01-19, 21:30   Polowanie na czarownice:ukryta wojna Afryki z kobietami

W caÅ‚ej Afryce trwa wojna przeciwko kobietom – ale my odmawiamy usÅ‚yszenia ich krzyków. Przez ostatnie dwa tygodnie podróżowaÅ‚em po skrytym Å›wiecie cieni, w którym kaleczy siÄ™ miliony afrykaÅ„skich kobiet zarówno wtedy, kiedy ich życie siÄ™ zaczyna, jak i gdy siÄ™ koÅ„czy. W dzieciÅ„stwie czeka je wycinanie genitaliów brzytwÄ…, żeby zniszczyć „brudnÄ…” seksualność i utrzymać je w „czystoÅ›ci”. Kiedy sÄ… stare, stajÄ… przed groźbÄ… zatÅ‚uczenia na Å›mierć jako „czarownice”, oskarżane za każdy wirus i chorobÄ™ pojawiajÄ…ce siÄ™ na sawannie.
Przez dziesiÄ™ciolecia nie chcieliÅ›my o tym wiedzieć, bo brzmiaÅ‚o to zbyt podobnie to starych, kolonialnych twierdzeÅ„ o „prymitywizmie” Afryki, używanych przez naszych przodków jako wymówka grabienia zasobów tego kontynentu. Nasze zÅ‚e wspomnienia powstrzymujÄ… nas przed przyjÄ™ciem do wiadomoÅ›ci informacji o ich zÅ‚ych doÅ›wiadczeniach. Dzisiaj jednak rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ bunt afrykaÅ„skich kobiet, broniÄ…cych wÅ‚asnych ciaÅ‚ i wÅ‚asnej wolnoÅ›ci. ProszÄ… one o pomoc i otrzymujÄ… jÄ… od organizacji Comic Relief oraz dziesiÄ…tków tysiÄ™cy ludzi, którzy zbierajÄ…cych dla nich pieniÄ…dze. To jest opowieść o wspaniaÅ‚ej walce afrykaÅ„skich feministek – i o tym, że możesz wziąć w niej udziaÅ‚.


Kraina zabijania czarownic

Jadę głęboko w krainę zabijania czarownic, mając adres ostatniego linczu. Żeby dostać się do wsi Kagaya trzeba jechać setki kilometrów wąską, asfaltową szosą przez Sukumaland w północnej Tanzanii. Ziemia jest płaska i wysuszona aż po horyzont. Od czasu do czasu wielkie pięści granitu przebijają się przez ziemię ku niebu, a kępki krzewów wyglądają jak mutanty brokuł, olbrzymie i nieproporcjonalne. Mój przewodnik jakoś potrafi rozróżnić niekończące się ścieżki, dochodzące do drogi jak dopływy rzeki i kieruje nas do Kigaya. Skręcamy w busz.
Wszyscy w Kigaya wiedzÄ…, gdzie byÅ‚ lincz. „Tam – mówiÄ… – W tym domu”. WieÅ› jest maÅ‚a i wyglÄ…da, jakby poÅ‚ykaÅ‚a jÄ… zieleÅ„, która wyciÄ…ga swe gaÅ‚Ä™zie nad każdÄ… chatÄ…. Przed domem ofiary – maÅ‚ym, solidnym budynkiem z czerwonej cegÅ‚y z dwoma pustymi pokojami – krÄ™ci siÄ™ 11 ludzi. JakieÅ› maÅ‚e dziewczynki obierajÄ… ziemniaki. Stary mężczyzna z drewnianÄ… nogÄ… gra z jakimÅ› dzieckiem w planszowÄ… grÄ™. Grupa kobiet szlocha i potrzÄ…sa gÅ‚owami, ponieważ po prostu nie daje siÄ™ zmyć tej krwi.
Peszy ich przybycie muzungu (biaÅ‚ego mężczyzny) i mówiÄ… niechÄ™tnie. Stopniowo jednak opowiadajÄ… tÄ™ historiÄ™. Dwa dni wczeÅ›niej w tym domu byÅ‚a Shikalile Msaji – samotnie żyjÄ…ca kobieta bliska osiemdziesiÄ…tki, opiekujÄ…c siÄ™ swojÄ… oÅ›mioletnia wnuczkÄ…. CaÅ‚y dzieÅ„ pracowaÅ‚a na polu za domem i gotowaÅ‚a. O szóstej wieczorem – kiedy jest caÅ‚kowicie ciemno i jedyne Å›wiatÅ‚o pochodzi od księżyca i gwiazd – pojawili siÄ™ trzej obcy mężczyźni.
„Twoje dni minęły, starucho” – powiedzieli po rozwaleniu drzwi kamieniem. Wnuczka kobiety uciekÅ‚a do sÄ…siedniego pokoju. „Siedź tam i zamknij siÄ™, bo także zginiesz” – krzyknÄ™li do niej. NastÄ™pnie maczetami rozwalili gÅ‚owÄ™ Shikalile i próbowali odciąć jej rÄ™ce – informacja, że zabito czarownicÄ™. Wnuczka chowaÅ‚a siÄ™ do rana, a potem pobiegÅ‚a po pomoc. ByÅ‚o już za późno. Krew Shikalile byÅ‚a na Å›cianach i na maÅ‚ym drewnianym taborecie, na którym siedziaÅ‚a w ostatniej chwili swojego życia. Jej rodzina – zbita tutaj w grupkÄ™ przed pogrzebem – musiaÅ‚a spać w tym pokoju. Nie mieli żadnego innego miejsca do spania, aż wrócÄ… do wÅ‚asnych wsi.
Matseo, najmÅ‚odszy syn Shikalile, chodzi oszoÅ‚omiony. „Moja matka byÅ‚a bardzo dobrym czÅ‚owiekiem… MartwiÄ™ siÄ™, że ludzie myÅ›lÄ…, że byÅ‚a czarownicÄ…. Nie byÅ‚a” — mówi ze spuszczonym wzrokiem, niemal mamrocze. SÄ…siad snuje przypuszczenia: „Jej wnuki byÅ‚y ostatnio chore i miaÅ‚y gorÄ…czkÄ™. Nie czuÅ‚y siÄ™ dobrze. To może jÄ… obwiniano. Może powiedziaÅ‚y, że rzuciÅ‚a na nie urok”. Inni tÅ‚oczÄ…cy siÄ™ tutaj w cieniu i smutku sÄ…dzÄ…, że jej dzieci użyÅ‚y oskarżenia o czary jako wymówki, żeby siÄ™ jej pozbyć i dostać spadek. Nikt nie chce opowiedzieć mi szczegółów. Za domem, na polach kukurydzy i manioku, które zasadziÅ‚a, wÅ‚aÅ›nie pogrzebano Shikalile. Pies niemrawo grzebie przy grobie i ktoÅ› go odpÄ™dza.
Zabijanie czarownic jest codziennym zjawiskiem w Sukumaland. Ofiarami niemal zawsze sÄ… stare, samotnie żyjÄ…ce kobiety. Te kobiety sÄ… tutaj przerażajÄ…cÄ… anomaliÄ…: majÄ… cieÅ„ finansowej niezależnoÅ›ci, odmawianej wszystkim innym kobietom. Z tym trzeba skoÅ„czyć. „OczywiÅ›cie musi siÄ™ zabić czarownice!” – przechylajÄ…c siÄ™ do przodu mówi mi Emanuel Swayer . „To sÄ… czarownice!” Siedzimy teraz w pobliskim mieÅ›cie Nasa-Gin, w lekkim powiewie od pól. Chudy pies tarza siÄ™ u stóp Emanuela. Uważany jest on za lokalnego eksperta od czarownic – i wie jak siÄ™ ich pozbyć.
„Czarownice to ludzie, którzy używajÄ… mocy naszych przodków, żeby zaszkodzić innym” – wyjaÅ›nia z pogardÄ… w gÅ‚osie. WiÄ™kszość ludzi tutaj wierzy, że istniejÄ… dwie sfery: fizyczna, którÄ… widzimy wszyscy, i wyższa sfera, gdzie przebywajÄ… duchy naszych przodków, nieustannie nas obserwujÄ…c. Każdy może bÅ‚agać przodków o pomoc, skÅ‚adajÄ…c im ofiary – ale tylko czarownice proszÄ… je o czynienie krzywdy. „Najgorsze z czarownicami jest to, że jeÅ›li zrobisz maleÅ„kÄ… pomyÅ‚kÄ™, to ciÄ™ zabijÄ…” — mówi. „To zdarzyÅ‚o siÄ™ mojemu dziadkowi. Pewnego dnia ukÅ‚uÅ‚ siÄ™ kolcem, a nastÄ™pnego umarÅ‚. Jak ukÅ‚ucie kolcem może kogoÅ› zabić? MusiaÅ‚ rozgniewać czarownicÄ™. To samo byÅ‚o z moim ojcem. To byÅ‚ zdrowy psychicznie czÅ‚owiek. Ale potem ktoÅ› rzuciÅ‚ na niego urok, pomieszaÅ‚o mu siÄ™ w gÅ‚owie, zniknÄ…Å‚ i wiÄ™cej go nie widzieliÅ›my.”
Najbardziej jednak nikczemnym aktem czarownic w ich wojnie z Emanuelem Swayerem byÅ‚o zabicie jego syna Yusufa w niemowlÄ™ctwie. „DostaÅ‚ ciężkiej biegunki i umarÅ‚ – mówi. – To byÅ‚y czarownice. OczywiÅ›cie zaprzeczajÄ…, mówiÄ… – ja nie, ja nie, ja nie. Ale to one. Dawno temu, w 1984 roku Tsungu-Tsungu (lokalna samozwaÅ„cza straż) zÅ‚apaÅ‚a kilka czarownic i one siÄ™ przyznaÅ‚y. PrzyznaÅ‚y, że to wszystko prawda i że to wÅ‚aÅ›nie robiÄ…”.
Kiedy rozmawiaÅ‚em z wierzÄ…cymi w czarownice, stawaÅ‚o siÄ™ jasne, co siÄ™ dzieje. W tym straszliwie biednym, wysuszonym na kość kraju Å›mierć nieustannie krąży nad gÅ‚owami, gotowa uderzyć w każdej chwili. Zaakceptowanie, że życie jest niepewne i arbitralne – że coÅ› tak drobnego jak ukÅ‚ucie kolcem lub biegunka może je zakoÅ„czyć, i to wkrótce – byÅ‚oby jednak nie do zniesienia. Jest wiÄ™c, perwersyjnie, Å‚atwiej wyobrazić sobie, że biorÄ… udziaÅ‚ w niebiaÅ„skiej wojnie przeciwko zÅ‚u, reprezentowanemu przez te stare kobiety. Nagle ich żaÅ‚oba ma sens – i może zostać zabita. Czarownica to Å›mierć w cielesnej postaci – a kto nie marzyÅ‚ o zabiciu Å›mierci?
Gdy tak sÄ…czÄ… piwo i rozmawiajÄ… o zmroku o tych „zÅ‚ych czarownicach”, staje siÄ™ jasne, że rozwinÄ™li wyrafinowane urojenia, by to wszystko podtrzymać. Bobu Masha, dość korpulentny, 39-letni farmer, mówi mi: „Czarownice to wielkie niebezpieczeÅ„stwo. MogÄ… ciÄ™ zabić. Wiem, bo uczestniczyÅ‚em w czynieniu zÅ‚a”. OpowiedziaÅ‚, że pewnej nocy, kiedy miaÅ‚ 14 lat, obudziÅ‚a go jego ciotka i ujawniÅ‚a, że potajemnie jest czarownicÄ…. „PowiedziaÅ‚a mi, żebym poszedÅ‚ z niÄ… do pewnego miejsca, ale to byÅ‚o osiem kilometrów drogi. PowiedziaÅ‚em, że nie mogÄ™ tak daleko pójść, ale wezwaÅ‚a hienÄ™ i pojechaliÅ›my bardzo szybko na jej grzbiecie. ZabraÅ‚a mnie na zlot czarownic, gdzie planujÄ… swoje dziaÅ‚ania. WidzieliÅ›my ludzi taÅ„czÄ…cych nago. Tam byli ludzie, którzy umarli wiele lat temu, taÅ„czÄ…cy i bawiÄ…cy siÄ™. Ja to widziaÅ‚em, wyraźnie”. Czy on Å›wiadomie kÅ‚amaÅ‚? Czy też przekonaÅ‚ sam siebie, że ten sen – lub halucynacja – jest prawdziwy, żeby nadać sens caÅ‚emu cierpieniu i żalowi, w jakim zanurzone jest jego życie? „Jest specjalna substancja, którÄ… można wetrzeć wokół oczu i wtedy bÄ™dziesz mógÅ‚ zobaczyć czarownice” – powiedziaÅ‚ mi Bobu. Dobrze. PrzynieÅ› to lekarstwo, powiedziaÅ‚em. „Och, bardzo rzadko siÄ™ je widuje. NieÅ‚atwo go dostać”.
Kilka kilometrów dalej spotykam się z jednym z tych potworów, które Emanuel chciałby zetrzeć z powierzchni ziemi. Sato Magdalena Ndela jest skurczoną, zgarbioną starą kobietą, ale uśmiecha się z zakłopotaniem, kiedy podaje mi kikut ręki. Siedzi w cieniu i je słodkie ziemniaki, które jej obrały wnuki. Pozostałą ręką zaledwie może utrzymać żywność, chociaż od nadgarstka wystaje pod dziwacznym i bolesnym kątem.
Sato pamiÄ™ta, kiedy przyszli jÄ… zabić. „To byÅ‚o w nocy. UsÅ‚yszaÅ‚am, że ktoÅ› otwiera drzwi bez pukania – opowiada. – PoÅ›wiecili mi w twarz. PomyÅ›laÅ‚am: Co siÄ™ dzieje? Co mogÄ™ zrobić? I wtedy poczuÅ‚am pierwsze ciÄ™cie. SpojrzaÅ‚am i miaÅ‚am odciÄ™tÄ… rÄ™kÄ™. Potem ciÄ™li w prawÄ… rÄ™kÄ™ i zwisaÅ‚a. Wtedy poczuÅ‚am uderzenie w gÅ‚owÄ™ i straciÅ‚am przytomność”.
Wiele razy powtarza części tej historii, mamrocze. Nie pamiÄ™ta, kiedy pierwszy raz nazwano jÄ… czarownicÄ…, ani nie wie dlaczego. ByÅ‚a stara. ByÅ‚a samotna. To wystarczyÅ‚o. Jej córka, Salome Kashilima karmi w kÄ…cie dziecko piersiÄ…. Mówi: „Matka zupeÅ‚nie siÄ™ zmieniÅ‚a po ataku. Nie może pracować, nie sÅ‚yszy zbyt dobrze, caÅ‚y czas czuje siÄ™ chora. JeÅ›li w nocy jest jakiÅ› haÅ‚as, krzyczy… To takie smutne, bo byÅ‚a bardzo dobrym rolnikiem i pracowaÅ‚a tak ciężko”.
Sato Å›ciÄ…ga chustkÄ™ z gÅ‚owy, żeby pokazać mi rany. Jej gÅ‚owa jest jednÄ… wielkÄ… bliznÄ…, a ucho skrÄ™conym guzem. Od ataku w 1995 roku z prawego oka wypÅ‚ywajÄ… Å‚zy i ropa. Szepcze: „Teraz niczego nie mogÄ™ zrobić. Nie urodziÅ‚am siÄ™ taka. Niczego nie mogÄ™ zrobić”. I znowu opowiada historiÄ™ ataku.

Tylko słowa

Kobiety z Sukumaland, nie majÄ…c niczego poza wÅ‚asnÄ… godnoÅ›ciÄ…, zaczęły siÄ™ bronić. Juliana Bernard jest maÅ‚Ä…, krzepkÄ…, 36-letniÄ… kobietÄ… z aurÄ… niezniszczalnoÅ›ci i z poczuciem misji: wyrzucić polowania na czarownice na Å›mietnik historii. WychowaÅ‚a siÄ™ w Tanzanii, podróżujÄ…c z ojcem, nauczycielem szkoÅ‚y podstawowej, i matkÄ…, pielÄ™gniarkÄ…. Instynktownie czuÅ‚a, że oskarżenia o czary to „nonsens” – i dowiedziaÅ‚a siÄ™ od swojej matki, że „choroby sÄ… spowodowane przez zarazki, nie zaÅ› przez zÅ‚e duchy”. SiedzÄ™ w ciężarówce należącej do Help Age, organizacji, dla której Juliana pracuje, i zabiera mnie do wsi, gdzie – cal po calu – pomaga kobietom otwarcie wystÄ™pować i bronić siÄ™.
Mówi: „Polowanie na czarownice jest najbardziej skrajne ze skrajnych poglÄ…dów, jakie wielu mężczyzn tutaj żywi w stosunku do kobiet. Kobiety wykonujÄ… przytÅ‚aczajÄ…cÄ… wiÄ™kszość pracy. One budujÄ… domy, opiekujÄ… siÄ™ dziećmi i pracujÄ… w polu. PracujÄ… 24 godziny na dobÄ™ – ale na koniec nic z tego nie majÄ…. Patrzy siÄ™ na nas jak na wÅ‚asność naszych mężów. Kobietom nie wolno podejmować żadnych decyzji dotyczÄ…cych wÅ‚asnego życia. Nie mamy żadnych praw, żadnej wÅ‚asnoÅ›ci ani żadnego gÅ‚osu. WyjÄ…tkiem sÄ… wdowy – i dlatego one stanowiÄ… cel. Wini siÄ™ nas o wszystko co zÅ‚e i nie możemy siÄ™ bronić. KoÅ„czy siÄ™ tym, że wini siÄ™ nas także za choroby i Å›mierć”.
Juliana studiowaÅ‚a prawo w Dar es Salaam, ale wróciÅ‚a tutaj, bo nie mogÅ‚a zapomnieć starych kobiet, żyjÄ…cych w ciÄ…gÅ‚ym strachu. „OczywiÅ›cie, że widziaÅ‚am koszmarne rzeczy – mówi mimochodem. – ByÅ‚am we wsiach, gdzie stare kobiety porÄ…bano na kawaÅ‚ki, a ich nogi wystawaÅ‚y z ogniska. WidziaÅ‚am matkÄ™ i córkÄ™ zasiekane na Å›mierć, bo matkÄ™ oskarżono o to, że jest czarownicÄ…, a córka próbowaÅ‚a jej bronić. WierzÄ™ jednak w te kobiety”.
Kiedy Juliana pierwszy raz pokazaÅ‚a siÄ™ w wioskach Sukumanaland, żeby tÅ‚umaczyć, iż jest tu, by bronić kobiet oskarżonych o czary „wszyscy myÅ›leli, że jestem szalona. Powiedzieli, że jeÅ›li usiÄ…dÄ™ razem z czarownicami, zatrujÄ… mnie i umrÄ™. JadÅ‚am jednak z czarownicami – i żyÅ‚am. To byÅ‚ pożyteczny sygnaÅ‚”. Juliana i organizacja, dla której pracowaÅ‚a – Maparece – miaÅ‚a prosty program: pokazać miejscowym ludziom prawdziwe przyczyny zÅ‚a, które oni przypisywali czarom.
Kobiety w Sukumaland spÄ™dzajÄ… caÅ‚e życie gotujÄ…c nad piecykami opalanymi szczapami drewna. Powoduje to gryzÄ…cy dym, który podrażnia ich oczy – i kiedy dochodzÄ… do pięćdziesiÄ…tki, ich oczy sÄ… przekrwione i czerwone. Uważa siÄ™ to za znamiÄ™ czarownicy – i prowokuje do zabójstwa. Juliana zaczęła wiÄ™c od czegoÅ› uderzajÄ…co prostego. DostarczyÅ‚a kobietom piecyki z regulacjÄ…, które wypuszczaÅ‚y dym w niebo, a nie w ich oczy. Oczy wkrótce wyleczyÅ‚y siÄ™ – i wieÅ›niacy zaczÄ™li sÅ‚uchać.
Juliana pracuje we wsi Ngwasamba od ponad piÄ™ciu lat – i wieÅ› jest odmieniona. Na zebraniu wsi – gdzie wszyscy siadajÄ… w szerokim kole – mÅ‚ody mężczyzna, Bahati Madirisha, mówi mi: „dawniej myÅ›leliÅ›my, że stare kobiety sÄ… zÅ‚e i że możemy je bić lub robić im wszystko, co nam siÄ™ podoba, żeby je powstrzymać. Wtedy jednak Juliana wyjaÅ›niÅ‚a, że to choroby i zarazki powodujÄ…, że chorujesz, a nie czarownice. Organizacja Maparece dowiodÅ‚a tego… Przedtem za polio winiliÅ›my czarownice i karaliÅ›my je, ale to nie zatrzymaÅ‚o polio. Potem dostaliÅ›my szczepionkÄ™ na polio i przestaliÅ›my na to chorować. ZobaczyliÅ›my, że nowoczesna medycyna dziaÅ‚a”. Wszyscy wieÅ›niacy potakujÄ… gÅ‚owami. „Widzimy teraz, że tradycyjni uzdrowiciele, którzy obwiniali czarownice, oszukiwali nas” – dodaje jedna z kobiet.
Tylko najmniejsza kropla racjonalnoÅ›ci może – jak siÄ™ wydaje – zabić przesÄ…dy na dobre. Jedna ze starych kobiet ze wsi, Lois Mukiwa, mówi mi: „Przedtem nie mogÅ‚am spać w nocy. Tylko czekaÅ‚am na oskarżenie. Czarownica. Czarownica. Teraz mogÄ™ swobodnie chodzić po wsi, także późno wieczorem. Teraz jestem jak każdy inny”. Organizacja Juliany mogÅ‚a rozszerzyć swÄ… dziaÅ‚alność na caÅ‚y Sukumaland, ponieważ Comic Relief dostarczyÅ‚ pieniÄ™dzy. Mogli wywierać naciski na rzÄ…d Tanzanii, żeby rozprawiÅ‚ siÄ™ z „tradycyjnymi uzdrowicielami”, którzy obwiniali czarownice za choroby. Teraz rzÄ…d wszystkich ich wciÄ…ga do rejestru i odmawia licencji każdemu, który tak twierdzi.
Jeżdżąc po wsiach, w których pracuje Juliana, widzÄ™ stare kobiety otwarcie pÅ‚aczÄ…ce z ulgi i opÅ‚akujÄ…ce utraconych przyjaciół. Monica Abdell jest pomarszczonÄ…, starÄ… kobietÄ…, otulonÄ… sukniÄ… o jaskrawych kolorach. Na spotkaniu wiejskim wstaje i oznajmia: „Dawniej kobiety nigdy nie spaÅ‚y spokojnie w swoich łóżkach. Å»yÅ‚yÅ›my w przerażeniu. Nigdy nie byÅ‚yÅ›my spokojne. Zawsze myÅ›laÅ‚yÅ›my – teraz może być kolej na mnie”. Ona wie dobrze. To przydarzyÅ‚o siÄ™ jej.
Mąż wyrzuciÅ‚ MonicÄ™ i wziÄ…Å‚ mÅ‚odszÄ… żonÄ™, zmusiÅ‚ jÄ… do pozostawienia dwojga maleÅ„kich dzieci. „To byÅ‚ najgorszy dzieÅ„ mojego życia – mówi. — Ale tutaj dzieci należą do mężczyzny i kobiety nie majÄ… żadnych praw”. Kiedy przybyÅ‚a do tej wsi, byÅ‚a biedna i samotna, i wkrótce rozpoczęły siÄ™ plotki, że jest czarownicÄ…. „Nikt nie mówiÅ‚ mi tego w twarz, ale krzyczeli to przed moim domem – opowiada. – Nie mogÅ‚am tego zrozumieć. Nie zrobiÅ‚am niczego zÅ‚ego. Nikt nie odważyÅ‚ siÄ™ mi pomóc. Nawet krewni odesÅ‚aliby ciÄ™, Å‚amiÄ…c ci serce, bo bali siÄ™, że ich także dotknie oskarżenie o czary”.
Å»yÅ‚a tak przez dziesiÄ…tki lat. Pewnego dnia zobaczyÅ‚a kartkÄ™ przyczepionÄ… do tablicy ogÅ‚oszeniowej miejscowej szkoÅ‚y. ByÅ‚o na niej jej nazwisko obok rysunku olbrzymiego noża i kaÅ‚uży krwi. Napisano tam: „To sÄ… ostatnie dni twojego życia. Idź i poÅ›więć kozÄ™. Wkrótce umrzesz”. Winiono jÄ… za tajemniczÄ… Å›mierć kilkorga miejscowych dzieci. Monica gniewnie ociera Å‚zy i mówi: „PrzestaÅ‚am jeść. Po pewnym czasie nie czuje siÄ™ gÅ‚odu. ByÅ‚am tak pogubiona. Jakbym już nie należaÅ‚a do tego Å›wiata. ZrozumiaÅ‚am, że muszÄ™ uciec, wiÄ™c zostawiÅ‚am wszystko i uciekÅ‚am do buszu. SpaÅ‚am na ziemi. Tak siÄ™ baÅ‚am, że zabije mnie jakiÅ› wąż lub dzikie zwierzÄ™. GÅ‚odowaÅ‚am. Ale nikt nie chciaÅ‚ mi pomóc. Trzeba nieść ten krzyż na wÅ‚asnych barkach”.
KtóregoÅ› dnia jednak osÅ‚abiona i wyczerpana Monica zdecydowaÅ‚a siÄ™ zaryzykować i wróciÅ‚a do domu. Na wpół oczekiwaÅ‚a, że posiekajÄ… jÄ… na kawaÅ‚ki – ale podczas gdy ukrywaÅ‚a siÄ™ w buszu, w jej wsi byÅ‚a Juliana. Ludzie zastukali do jej drzwi i wyjaÅ›nili, że teraz wiedzÄ…, iż nie jest czarownicÄ…. Wkrótce potem za pieniÄ…dze Comic Relief zbudowano jej nowy dom, gdzie ma piec, który nie powoduje zaczerwienienia oczu. Monica pÅ‚acze i potrzÄ…sa gÅ‚owÄ…, ale nie może nic powiedzieć. Wreszcie dodaje: „To jest wyryte w twoich koÅ›ciach. Zobaczyć list z nożem, krwiÄ… i twoim imieniem… Wiele razy w życiu gÅ‚odowaÅ‚am, ale to byÅ‚o o wiele gorsze”.
Rok po powrocie Moniki do wioski przybyÅ‚y dwie mÅ‚ode kobiety. PodróżowaÅ‚y po okolicy, zachodzÄ…c do każdego osiedla, pytajÄ…c o niÄ…. ZnaÅ‚y tylko jej imiÄ™. „Kiedy przyszÅ‚y do mojego domu, powiedziaÅ‚y: ‘Monica? JesteÅ›my twoimi córkami’. I pomyÅ›laÅ‚am – ‘Tak, macie mojÄ… twarz!’” Monica spoglÄ…da w kierunku buszu, gdzie omal nie umarÅ‚a i mówi cicho: „Gdyby nie Maparece [finansowany przez Comic Relief], nie dożyÅ‚abym dnia, w którym poznaÅ‚am moje córki. ByÅ‚abym martwa, a ludzie tutaj nie wiedzieliby, że czarownice nie istniejÄ… – tylko sÅ‚owa”.

Cięcie

Margaret Koilel opowiada mi, jak wycina siÄ™ kobiece genitalia. RobiÅ‚a to setki razy i mówi, że to proste. „O siódmej rano wszyscy zbierajÄ… siÄ™ na ceremoniÄ™. DziewczynkÄ™ – która na ogół ma 12 lat – sadza siÄ™ na krowiej skórze. Dziewczynki czÄ™sto krzyczÄ… i wyjÄ…, i próbujÄ… siÄ™ opierać, wiÄ™c jedna kobieta trzyma jej lewÄ… nogÄ™, druga jej prawÄ… nogÄ™, a ktoÅ› inny trzyma jÄ… za ramiona. Lejemy zimnÄ… wodÄ™ na krocze, żeby je znieczulić. Potem przykucam na jednej nodze i zaczynam ciąć brzytwÄ….”
"Najpierw kÅ‚adÄ™ palec pod Å‚echtaczkÄ™, a potem jÄ… caÅ‚kiem wycinam”. NastÄ™pnie „wycinam caÅ‚e miÄ™so. Wiem, kiedy przestać – kiedy czujÄ™ kość i nie ma już nic do wyciÄ™cia”. Potem „zabieramy jÄ… do łóżka i przykrywamy. Wieczorem kobiety wracajÄ…, żeby sprawdzić, czy dobrze wykonaÅ‚am robotÄ™. JeÅ›li przez pomyÅ‚kÄ™ coÅ› zostawiÅ‚am, bo dziewczynka zanadto kopaÅ‚a i krzyczaÅ‚a, tniemy jÄ… znowu”.
Co roku dwa miliony afrykaÅ„skich kobiet ma zmasakrowany srom. Nazywa siÄ™ to „obrzezaniem”, ale to wprowadza w bÅ‚Ä…d; mÄ™skim odpowiednikiem byÅ‚oby obciÄ™cie żoÅ‚Ä™dzia penisa wraz z częściÄ… trzonu. W wielu krajach – takich jak Sudan lub Somalia – zdarza siÄ™ to ponad 90 procentom kobiet. Wiele z nich to zabija – a także ich noworodki.
Przyjechałem do Doliny Ryftowej w Kenii, żeby na własne oczy zobaczyć to okaleczanie. Dolina jest długim, suchym zagłębieniem w ziemi, otoczonym twardymi skałami. Kiedy jedzie się po nierównym, topiącym się asfalcie, kilometrami nie widać niczego poza czerwonobrązową ziemią i tu i ówdzie masajskimi pasterzami, kierującymi swoje bydło do następnej, rzadkiej kępki jadalnych krzewów. To tutaj narodziła się ludzkość: jej długie, puste widoki zakodowane są w naszym DNA. Ten krajobraz jest dla naszego gatunku uspokajający, mimo że ma się wrażenie, iż słońce wisi kilka centymetrów nad głową i pali do samych kości.
W pustce przed blaszanÄ… budÄ… Margaret wyjaÅ›nia, dlaczego to robi. „To żeby zadowolić mężczyzn – mówi – Nie poÅ›lubiÄ… kobiety, która nie jest wyciÄ™ta. Oni myÅ›lÄ…, że kobieta z niewyciÄ™tÄ… Å‚echtaczkÄ… bÄ™dzie seksualnie nienasycona i bÄ™dzie miaÅ‚a seks z każdym. Ale jeÅ›li jest wyciÄ™ta, nie bÄ™dzie lubiÅ‚a seksu, a wiÄ™c wiedzÄ…, że w noc poÅ›lubnÄ… bÄ™dzie dziewicÄ… i nie bÄ™dzie zdradzać po Å›lubie”. IstniejÄ… dziwaczne mity, wzmacniajÄ…ce tÄ™ praktykÄ™. Niektórzy mężczyźni wierzÄ…, że nie obrzezana kobieta zniszczy plony, jeÅ›li ich dotknie. Inni uważajÄ…, że nieodciÄ™ta Å‚echtaczka uroÅ›nie, bÄ™dzie jak wąż, i udusi ich podczas snu.
Dr Guyo Jaldesa codziennie widzi konsekwencje. „Zamiast normalnego sromu te kobiety majÄ… tylko tkankÄ™ bliznowatÄ… – mówi – Powoduje to najrozmaitsze problemy. Zasadniczo dla takiej kobiety stosunek jest torturÄ…. Jednym z celów okaleczania kobiecych genitaliów jest uczynienie stosunku bolesnym i nieprzyjemnym dla kobiet”. Kiedy mężczyzna siÄ™ żeni „musi dowieść swojej mÄ™skoÅ›ci przez otwarcie zamkniÄ™tej blizny. JeÅ›li mu siÄ™ nie uda, jest wyÅ›miewany, ale to może być bardzo trudne. CzÄ™sto wiÄ™c mężczyzna używa przedmiotów – jak nóż albo stÅ‚uczona butelka – czyniÄ…c kobiecie jeszcze wiÄ™cej koszmarnych szkód”.
Podczas porodu pochwa nie ma żadnej elastycznoÅ›ci. „Blizny nie mogÄ… rozciÄ…gnąć siÄ™, żeby przepuÅ›cić dziecko – czÄ™sto wiÄ™c zostaje tam w puÅ‚apce” – wyjaÅ›nia. Åšwiatowa Organizacja Zdrowia szacuje, że powoduje to 20 procentowy wzrost porodów martwych noworodków. To, co mam zaraz zobaczyć, to dopiero poczÄ…tek.
Miasto w centrum doliny nazywa siÄ™ Narok, ale myÅ›lÄ™ o nim jako o MieÅ›cie Kurzu. Powietrze jest gÄ™ste od kurzu; przy każdym kroku wzbijasz wielkie tumany kurzu. TworzÄ… siÄ™ maÅ‚e wiry niosÄ…ce nowe zÅ‚ogi kurzu – skÄ…d on siÄ™ bierze? – do ust, uszu, oczu. W Narok jest maÅ‚y budynek sÄ…dowy i jestem tutaj, żeby obserwować pierwszy kiedykolwiek proces ojca za zabicie córki – przez wyciÄ™cie jej sromu.
W sierpniu zeszÅ‚ego roku Sision Nchoe – 12-letniÄ… dziewczynkÄ™ – przytrzymano i pociÄ™to. Po zakoÅ„czeniu ciÄ™cia zaczęła krwawić i krwawienie nie ustawaÅ‚o. Po kilku godzinach już nie żyÅ‚a. Jej ojciec powiedziaÅ‚, że to byÅ‚ zÅ‚y omen od duchów – nic wspólnego z ciÄ™ciem, skÄ…dże znowu – i rozkazaÅ‚, by jÄ… natychmiast pogrzebać. Normalnie sprawa na tym by siÄ™ zakoÅ„czyÅ‚a: jeszcze jedna anonimowa Å›mierć. Lokalna kampania na rzecz zakoÅ„czenia okaleczeÅ„ miaÅ‚a jednak zwolennika w tej spoÅ‚ecznoÅ›ci i wezwano policjÄ™. Ojciec, Ole Nchoe, byÅ‚ oburzony i pytaÅ‚ policjantów: „To tylko kobieta umarÅ‚a. O co ta caÅ‚a awantura?” Matka Sisiony pÅ‚akaÅ‚a jednak i krzyczaÅ‚a: „ZabiÅ‚eÅ› mojÄ… córkÄ™! MojÄ… córkÄ™!”
Szereg więźniów wchodzi do budynku sądu, powłócząc nogami. Każdy ma tylko jeden but: drugi zostaje skonfiskowany przy aresztowaniu, żeby utrudnić ucieczkę. Przed surowym sędzią odpowiadają za pomniejsze przestępstwa i albo zostają zwolnieni, albo idą do więzienia. Wreszcie wchodzą Ole Nchoe i kobieta, Nalangu Sekut, której zapłacił, żeby pocięła jego córkę.
Ojciec jest wÅ›ciekÅ‚y i nic nie rozumie. Gdy tylko ma szansÄ™ mówienia, zaczyna krzyczeć. „Przepraszam, nie byÅ‚em zamieszany w ten incydent. To zrobiÅ‚ Bóg, nie ja! ProszÄ™ o wybaczenie”. Kobieta dokonujÄ…ca obrzezaÅ„ jest jeszcze bardziej gniewna. Krzyczy, dźgajÄ…c palcem powietrze: „JeÅ›li to, co zrobiÅ‚am, jest zÅ‚e, to dlaczego wódz mi towarzyszyÅ‚? Dlaczego zgodziÅ‚ siÄ™ miejscowy radny? Dlaczego?” W barze miejscowy radny, Stephen Kudate, mówi mi: „Wiele jest gniewu w spoÅ‚ecznoÅ›ci na ten proces”. Proces zostaje odroczony. Wyrok zapadnie w kwietniu.
Nietrudno znaleźć inne ofiary obrzezania; chodzÄ… ulicami Miasta Kurzu. Kanako Sampao jest chudÄ…, wymizerowanÄ… 25-letniÄ… kobietÄ… z gÅ‚owÄ… nakrytÄ… czerwonÄ… chustkÄ…. Trzyma siÄ™ na dystans od wszystkich, żeby ukryć odór, który nieustannie od niej dochodzi. „CiÄ™to mnie, kiedy miaÅ‚am 10 lat” – mówi, rozglÄ…dajÄ…c siÄ™ nerwowo i uÅ›miechajÄ…c znaczÄ…co w dziwnych momentach. „KrzyczaÅ‚am, ale i tak to zrobili”. Nie zagoiÅ‚a siÄ™ dobrze – minęły miesiÄ…ce, zanim znowu mogÅ‚a chodzić. Kiedy miaÅ‚a 14 lat wydano jÄ… za mąż i miaÅ‚a swoje pierwsze i jedyne dziecko.
„UtknÄ…Å‚. Nie mogÅ‚am go wypchnąć. PociÄ™li mnie, żeby go wyciÄ…gnąć, ale byÅ‚o za późno. UmarÅ‚”. Kara nie skoÅ„czyÅ‚a siÄ™ na tym. Kiedy dziecko utyka w zabliźnionej pochwie, jest olbrzymie ciÅ›nienie na jelito proste, pÄ™cherz i cewkÄ™ moczowÄ… – bardzo dużo tkanek może zostać zniszczonych i obumrzeć. To wÅ‚aÅ›nie zdarzyÅ‚o siÄ™ Kanako. Jej wnÄ™trznoÅ›ci zostaÅ‚y zmiażdżone i nigdy nie powróciÅ‚y do zdrowia. Ma obecnie coÅ› zwanego przetokÄ…: caÅ‚y mocz i kaÅ‚ wyciekajÄ… jednym, niepowstrzymanym strumykiem z jej pochwy.
„Mąż powiedziaÅ‚, że Å›mierdzÄ™ i nawet nie potrafiÄ™ urodzić zdrowego dziecka, znalazÅ‚ wiÄ™c innÄ… kobietÄ™ i wyrzuciÅ‚ mnie” – mówi. „Teraz żaden mężczyzna nie chce do mnie podejść. Nie mam gdzie mieszkać. Ludzie mnie atakujÄ… mówiÄ…c, że Å›mierdzÄ™ i jestem obrzydliwa. Moja siostra daje mi resztki jedzenia, ale jej mąż nie pozwala mi wejść do ich domu”. Patrzy w ziemiÄ™ suchymi oczyma. SÅ‚yszaÅ‚a, że przetokÄ™ można wyleczyć operacyjnie, ale to jest drogie i nie ma pojÄ™cia, jak mogÅ‚aby zebrać pieniÄ…dze. Znajdziesz te kobiety w caÅ‚ej Afryce – unikane jak trÄ™dowate, na ulicach, opuszczone, z nadziejÄ… na cud.

Kobieta z drewnianym sromem

WchodzÄ™ na salÄ™ sÄ…dowÄ… w Narok z Agnes Pareiyo, wysokÄ…, potężnÄ… 53-letniÄ… kobietÄ… z nienagannie ufryzowanymi wÅ‚osami: wyglÄ…da jak gospodyni domowa z lat pięćdziesiÄ…tych XX wieku w plemiennym ubraniu Masajów. Faktycznie jest wojowniczkÄ… – o prawa kobiet. Jest tutaj, żeby uzyskać sprawiedliwość dla Sision – i wszystkich dziewczynek takich jak ona. Ojciec Sision gapi siÄ™ na niÄ… z nic nierozumiejÄ…cÄ… nienawiÅ›ciÄ…. Dla Agnes ten proces jest kulminacjÄ… walki, którÄ… rozpoczęła majÄ…c 14 lat.
„Pewnego dnia ojciec powiedziaÅ‚ mi, że zrobiÄ… ze mnie kobietÄ™” – opowiada niemal szeptem. Kiedy wyjaÅ›niÅ‚, co jej zrobiÄ…, odmówiÅ‚a. UważaÅ‚a, że to jest barbarzyÅ„skie i okrutne. ByÅ‚a jednak córkÄ… wodza wioski; musiaÅ‚a dać przykÅ‚ad. „PróbowaÅ‚am walczyć, próbowaÅ‚am opierać siÄ™, ale mnie zmusili siÅ‚Ä…. No to postanowiÅ‚am, że nie bÄ™dÄ™ krzyczeć. Ale dlatego, że nie krzyczaÅ‚am, wyciÄ™li jeszcze wiÄ™cej. Bardzo poważnie mnie pociÄ™li. A potem, kiedy tam leżaÅ‚am, postanowiÅ‚am, że nie pozwolÄ™, by to zdarzyÅ‚o siÄ™ innym dziewczynkom”.
Agnes dorosÅ‚a i byÅ‚a gospodyniÄ… domowÄ…, jak również skarbnikiem okrÄ™gowym. Pewnego dnia, 15 lat temu, na radzie okrÄ™gowej dyskutowano dlaczego tak wiele dziewczynek nie koÅ„czy szkoÅ‚y. Agnes powiedziaÅ‚a, że to zdarza siÄ™ po obrzezaniu i zaczęła jeździć po szkoÅ‚ach, mówiÄ…c dziewczynkom, że nie muszÄ… tego robić. „Na poczÄ…tku ludzie mówili, że jestem wariatkÄ…. Kim jest ta szalona kobieta, wyjaÅ›niajÄ…ca naszym dziewczynkom czym jest Å‚echtaczka? CzÅ‚onek parlamentu z naszego okrÄ™gu potÄ™piÅ‚ mnie mówiÄ…c, że próbujÄ™ zniszczyć masajskÄ… kulturÄ™ i zepsuć nasze dziewczÄ™ta. Ale oczywiÅ›cie nie przestaÅ‚am”.
WpadÅ‚a na pomysÅ‚ drewnianego modelu sromu, który kazaÅ‚a sobie wyrzeźbić, żeby móc wyraźnie pokazać co „obrzezanie” z nim robi. „To wtedy ludzie powiedzieli, że jestem kompletnie chora umysÅ‚owo!” – mówi zanoszÄ…c siÄ™ Å›miechem. Nazywali jÄ… „kobietÄ… z drewnianym sromem”.
Kiedy jednak objazdy szkół trwaÅ‚y już od kilku miesiÄ™cy, staÅ‚o siÄ™ coÅ›, czego Agnes nie przewidziaÅ‚a. Dziewczynki, które wÅ‚aÅ›nie miano okaleczyć, zaczęły uciekać z domów i u niej szukaÅ‚y pomocy. „ByÅ‚y przerażone. Co mogÅ‚am zrobić? PozwoliÅ‚am im zostać u mnie, ale wkrótce zrozumiaÅ‚am, że nie mogÄ™ przyjąć wszystkich”. Tak wiÄ™c – przy pomocy Comic Relief i Evy Ensler, autorki The Vagina Monologues – zaÅ‚ożyÅ‚a organizacjÄ™ o nazwie Tasaru Ntomonok Initiative i zbudowaÅ‚a schronisko dla uciekajÄ…cych dziewczÄ…t. Zabiera mnie tam, do jasnego, przestronnego centrum z uwolnionymi dziewczynkami. GotujÄ…, czytajÄ…, plotÄ… sobie wzajemnie wÅ‚osy.
Obrona dziewczynek przez Agnes jest legendarna w Dolinie Ryftowej. Wszyscy wiedzÄ… o zdarzeniu, kiedy rozwÅ›cieczony ojciec pojawiÅ‚ siÄ™ przy bramie schroniska z mieczem, żeby odzyskać swojÄ… córkÄ™ i poddać jÄ… pociÄ™ciu. Brama byÅ‚a zamkniÄ™ta; dziewczynki, nieuzbrojone, zebraÅ‚y siÄ™ za Agnes. Ojciec krzyczaÅ‚ o zemÅ›cie, a Agnes staÅ‚a twardo i odkrzykiwaÅ‚a: „To wejdź! Spróbuj! Nie boimy siÄ™ ciebie!” Po chwili milczenia ojciec uciekÅ‚. „Jestem MasajkÄ…” – mówi i chichocze.
Schronisko wywoÅ‚aÅ‚o tak masowÄ… rebeliÄ™ wÅ›ród mÅ‚odych dziewczÄ…t, uciekajÄ…cych z domu, że rzÄ…d Kenii w 2001 roku wydaÅ‚ wreszcie prawo delegalizujÄ…ce okaleczanie genitaliów dziewczÄ…t. Pierwsze procesy dopiero siÄ™ jednak zaczynajÄ…. Niemal wszystkie dziewczynki, które uciekÅ‚y do Agnes, powróciÅ‚y do swoich rodzin – po tym, jak rodziny zgodziÅ‚y siÄ™ nie okaleczać ich. „IdÄ™ do nich z kocem i cukrem, symbolami przebaczenia – mówi Agnes – WyjaÅ›niam ryzyko dla zdrowia. Na ogół to dziaÅ‚a”. Organizacja ma kursy dla kobiet, które dokonujÄ… obrzezania, żeby pokazać im konsekwencje tego, co robiÄ…. Kiedy Margaret Koilel dowiedziaÅ‚a siÄ™ prawdy o tym, co robi, byÅ‚a zaszokowana. „ZrozumiaÅ‚am, że mam na rÄ™kach krew setek dziewczynek – mówi – Ta krew krzyczy do mnie w nocy”.
Agnes wkrótce zrozumiaÅ‚a jednak, że na okaleczanie nie można patrzeć bez jego kontekstu. Po okaleczeniu dziewczynka niemal zawsze zmuszana jest do porzucenia szkoÅ‚y i rodzina sprzedaje jÄ… za posag starszemu mężczyźnie. W Dolinie Ryftowej okaleczenie i przymusowe małżeÅ„stwo sÄ… syjamskimi bliźniÄ™tami. Agnes prowadzi mnie do dziewczynki, która wie o tym lepiej niż ktokolwiek inny. Wangari jest szczupÅ‚Ä…, koÅ›cistÄ… 14-latkÄ…, którÄ… ocalono w dzieÅ„ jej Å›lubu – w wieku dziewiÄ™ciu lat. WychowaÅ‚a siÄ™ w wiosce Taleki, gdzie normalny dzieÅ„ skÅ‚adaÅ‚ siÄ™ z gotowania, sprzÄ…tania, karmienia zwierzÄ…t i pilnowania mÅ‚odszego rodzeÅ„stwa. „Mój ojciec idzie do miasta i pije. Nie pracuje” – mówi. PociÄ™to jÄ…, kiedy miaÅ‚a osiem lat – nie chce o tym mówić – i od tego czasu musiaÅ‚a być w domu. „Mój brat – który miaÅ‚ dwadzieÅ›cia kilka lat – bez przerwy pytaÅ‚ ojca: dlaczego ona jeszcze tu jest? PowinieneÅ› jÄ… wydać za mąż. WiÄ™c pewnego dnia ojciec przyprowadziÅ‚ mężczyznÄ™ i powiedziaÅ‚ mi, że wychodzÄ™ za mąż”. Ile on miaÅ‚ lat? „CzterdzieÅ›ci pięć”.
Odwraca wzrok i bierze gÅ‚Ä™boki oddech. „Tak naprawdÄ™ nie zrozumiaÅ‚am, co ma na myÅ›li. WiedziaÅ‚am tylko, że nie chcÄ™ odchodzić od mamy. Ale ten mężczyzna daÅ‚ ojcu dwie owce i kozÄ™ i ustalono datÄ™ Å›lubu. Tego dnia wysmarowano mnie owczym tÅ‚uszczem, co jest częściÄ… ceremonii. Ojciec wyjaÅ›niÅ‚ mi, że muszÄ™ przestać być dzieckiem, robić to, co mi każą i nigdy nie wracać do domu. ‘Musisz teraz zbudować wÅ‚asny dom.’ Nie wiedziaÅ‚am, co odpowiedzieć. Ojciec powiedziaÅ‚ mojemu mężowi, że musi mnie bić, żeby zapewnić, że nie wrócÄ™ do domu”.
Ale zwolennik Tasaru zobaczyÅ‚, co siÄ™ dzieje i zawiadomiÅ‚ Agnes. Ona zaalarmowaÅ‚a policjÄ™ i Wangari zostaÅ‚a uratowana w drodze na swój Å›lub. Przyprowadzono jÄ… do schroniska. Agnes zapisaÅ‚a jÄ… do szkoÅ‚y, do której poszÅ‚a po raz pierwszy w życiu. „Kocham szkoÅ‚Ä™!” – wykrzykuje i rozwiera pięści. „Kiedy tu przyszÅ‚am, nie umiaÅ‚am czytać ani pisać. Teraz mówiÄ™ po angielsku i w suahili. DostajÄ™ tyle zachÄ™ty! MówiÄ… mi, że mogÄ… być kim tylko zechcÄ™”. Jej rodzina – wyjÄ…tkowo – odmówiÅ‚a przyjÄ™cia jej z powrotem. Jej ojciec uważa jÄ… za „kurwÄ™”, która może zniszczyć plony, jeÅ›li ich dotknie.
„TÄ™skniÄ™ za mamÄ…” – mówi cicho Wangari. „Ale nigdy nie wrócÄ™. Zanadto ceniÄ™ mojÄ… szkoÅ‚Ä™ i moje ciaÅ‚o”.

Sojusz rasistów i relatywistów

Dlaczego te wojny z kobietami sÄ… verboten na Zachodzie? Dlaczego odmawiamy wysÅ‚uchania Juliany i Agnes i ich woÅ‚ania o solidarność? Wszelka dyskusja wokół przeÅ›ladowania „czarownic” i okaleczania genitaliów uciszana jest kleszczowymi ruchami rasizmu i relatywizmu. RasiÅ›ci mówiÄ…, że czarni Afrykanie sÄ… z urodzenia prymitywni. Ich „kultura” bÄ™dzie zawsze zawieraÅ‚a takie okrucieÅ„stwa i jest to niemożliwe do zwalczenia, po co wiÄ™c zawracać sobie gÅ‚owÄ™ ingerencjami? RelatywiÅ›ci mówiÄ…, że musimy „szanować” afrykaÅ„skÄ… kulturÄ™ i wszelka ingerencja oznacza „imperializm”, dorównujÄ…cy najhaniebniejszym częściom naszej historii.
Oba te ruchy popeÅ‚niajÄ… zasadniczy bÅ‚Ä…d. Afryka skÅ‚ada siÄ™ z setek odrÄ™bnych kultur, a żadna kultura nie jest nigdzie homogeniczna i niezmienna. Nie tak dawno temu do kultury Massachusetts należaÅ‚o palenie czarownic – aż niektórzy ludzie zaczÄ™li przeciwstawiać siÄ™ tej praktyce. Obserwujemy podobne olbrzymie podziaÅ‚y wewnÄ…trz afrykaÅ„skich spoÅ‚eczeÅ„stw. SÄ… tam brutalni mizoginiÅ›ci, którzy chcÄ… palić stare kobiety i niszczyć brzytwÄ… kobiecÄ… seksualność – ale sÄ… także kobiety z tym walczÄ…ce i ich wola jest równie silna. Finansowanie Comic Relief, ratowanie tysiÄ™cy niewinnych kobiet jest aktem solidarnoÅ›ci, dorównujÄ…cym milionom ludzi, którzy popierali African National Congress, mimo że nie byli z PoÅ‚udniowej Afryki, lub tych, którzy popierali ruch na rzecz równouprawnienie Murzynów, mimo że nie byli Amerykanami.
Agnes pochyla siÄ™ do przodu z zaciÅ›niÄ™tymi pięściami. „Te dziewczynki nie uważajÄ…, że okaleczanie jest zÅ‚e, tylko dlatego, że tak im powiedziaÅ‚ biaÅ‚y mężczyzna. WiedzÄ…, że jest zÅ‚e, bo to jest ich ciaÅ‚o”. Agnes podnosi gÅ‚owÄ™ i spoglÄ…da na dziewczynki grajÄ…ce w piÅ‚kÄ™ na podwórzu – nareszcie wolne. Czy ona nie jest AfrykankÄ…? Czy one nie sÄ… Afrykankami?


Niektóre imiona w tym artykule zostały zmienione, żeby chronić dzieci.
The Independent, 12 marca 2009

Johann Hari
Wielokrotnie nagradzany brytyjski publicysta publikujący stale w The Independet, okazjonalnie również w The New York Times, Le Monde i innych czołowych pismach zachodnich.

http://www.johannhari.com...yki-z-kobietami
 
 
 
Manuela 


Pomogła: 2 razy
Dołączyła: 14 Lip 2009
Posty: 2998
SkÄ…d: sprzed kompa
WysÅ‚any: 2011-01-20, 17:07   

chociaz temat znany - wstrząsające - to mało powiedziane. tyle okrucieństwa jest w człowieku jeszcze.. i co więcej jest to uznane za prawe, sluszne, niezbędne. nie wiem z czego to wynika, bo w przyrodzie nie znajduję innych poza ludźmi odniesień do aż takich działań wobec bliskich. nie wiem co musi być wyłączone żeby nie czuć, nie wyobrazić sobie, żeby ból i takie kalectwo dziecka/kobiety spływał jak woda po kaczce.. :evil: :evil: :evil:
ile odwagi i siły miała ta kobieta, która stanęła przeciw tym praktykom! oby jak najszybciej to się skończyło. w takich tematach uważam że obowiązkiem innych krajów jest wtrącanie się w sprawy danego państwa.
_________________
Dzieje siÄ™ to co Najlepsze, zgodnie z ND :) http://make-everything-ok.com/
 
 
 
Trina 


Dołączyła: 14 Lip 2009
Posty: 1029
SkÄ…d: Wielkopolska
WysÅ‚any: 2011-01-20, 18:35   

Oby takich odważnych kobiet przybywało...Wycinanie takich wrażliwych kawałków ciała...aż mi się słabo zrobiło jak to czytałam.I to nie tylko brzytwą,bo i nożem,kawałkiem szkła ze zbitej butelki...nie dość,że tyle bólu to i jeszcze jakieś paskudne zakażenia się robią :-x I "to,żeby zadowolić mężczyzn.Nie poślubią kobiety,która nie jest wycięta" ech....
 
 
 
WyÅ›wietl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie mo¿esz za³±czaæ plików na tym forum
Mo¿esz ¶ci±gaæ za³±czniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
Theme created by Forum Komputerowe